introductie
|
Hieronder staat een startersgids voor APRS. Dit is geen beschrijving hoe APRS werkt en wat allemaal mogelijk is, het is een beknopte instructie hoe een setup ingesteld moet worden om snel te kunnen starten. Dus je hoeft het APRS systeem niet helemaal te begrijpen om toch te kunnen starten. ;-)
Er zijn veel instellingen en termen die specifiek zijn (zoals TX delay, unproto, ambiguity en SmartBeaconing) waardoor verwarring denkbaar is. Hopelijk draagt dit bij aan het juist instellen van de APRS setup. De instellingen zijn vaal in een menu van de zendontvanger in te stellen of, zoals hieronder, via het configuratieprogramma van een TinyTrak3+ tracker. Hoe de informatie ingevoerd moet worden kan verschillen, maar in de basis zijn de instellingen voor elk APRS station gelijk.
|
|
frequency (NL: frequentie)
|
Stel de zendontvanger in op 144,800 MHz of op 432,500 MHz. (De oude UHF frequentie van 430,5125 MHz is niet meer actief in gebruik.) De modulatievorm is analoge FM modulatie. Het is ook mogelijk om op HF uit te zenden, maar dit is redelijkerwijs niet gebruikelijk en valt daarmee buiten deze snel start 'handleiding'. De VHF frequentie kan vrij druk zijn waardoor je als mobiel station niet gehoord (weggedrukt) wordt, waardoor uitzenden op UHF soms beter is. Maar niet elke digipeater/igate is op VHF én op UHF dus is het soms 'zoeken' naar de beste frequentie. Vaak is VHF drukker waardoor er meer te luisteren is, maar een nadeel kan zijn dat het té druk wordt.
Voorbeeld: 144,800 MHz FM (primair)
Voorbeeld: 432,500 MHz FM (secundair)
| APRS frequenties |
| 10,1510 MHz | 300 baud | | | 29,2500 MHz | 300 baud | | | 144,8000 MHz | Europa | Primair, 1200 baud | | 432,5000 MHz | Europa | Secundair, 1200 baud (was vroeger 430,5125 MHz) | | 144,3900 MHz | Noord Amerika | | | 145,1750 MHz | Australië; | | | 144,5750 MHz | Nieuw Zeeland | Nationaal | | 144,6500 MHz | Nieuw Zeeland | Digipeaters | | 144,9300 MHz | Argentinië; | | | 145,5700 MHz | Brazilië; | |
De officiële lijst met frequenties is hier te vinden: http://www.aprs.org
|
|
data speed (NL: data snelheid)
|
De data snelheid van APRS wordt uitgedrukt in 'baud'. APRS heeft twee mogelijke snelheden: 1200 baud en 300 baud. 300 baud wordt alleen voor HF gebruikt, dus is normaal gesproken niet van toepassing. Voor 'regulier' APRS verkeer is 1200 baud van toepassing. Houd er rekening mee dat een 'losse TNC/modem' twee snelheden heeft; één voor de (1200 baud AFSK) communicatie tussen de modem en de zendontvanger en één snelheid voor de dataverbinding tussen de TNC/modem en de computer. De communicatie snelheid tussen de modem en de computer is naar wens in te stellen en heeft geen betrekking op het APRS netwerk. vaak is 9600 baud gebruikelijk.
Voorbeeld: Data speed: 1200
Voorbeeld: cmd:HBAUD 1200 (TNC commando)
|
|
data band
|
|
Als een zendontvanger op twee banden tegelijk kan ontvangen, kan er vaak gekozen worden welke van de twee banden voor APRS toegepast moet worden. De instellingen zijn sterk afhankelijk van het apparaat. Het is bijvoorbeeld mogelijk om APRS altijd op band A of B toe te passen. Maar het is ook mogelijk om op A te ontvangen en op B te zenden en vice versa. Soms is het ook mogelijk om op twee banden te 'luisteren' en op één van de twee banden te zenden. Verstandig is om de handleiding van het apparaat te raadplegen voor de lokale instellingen. Persoonlijk heb ik APRS altijd op de B band zodat de A band voor 'normaal' phone gebruik kan worden toegepast.
|
|
callsign (NL: roepletters)
|
De roepletters (EN:callsign) van het zendende station moeten ingevoerd zijn omdat APRS pakketjes te kunnen uitzenden. Vul hier de roepletters van het station in, desgewenst aangevuld met een SSID. De Service Set Identifier (SSID) is een nummer van 0…15 dat ervoor zorgt dat één roepnaam meerdere stations kan hebben. Een basis station of een digipeater heeft doorgaans geen SSID toevoeging, alle andere stations hebben wel een SSID toevoeging. Een portofoon heeft doorgaans SSID -7 en een mobiel station -9.
Voorbeeld: 'N0CALL-9' voor een mobiel station met roepletters N0CALL
Voorbeeld: cmd:MY N0CALL-9 (TNC commando)
|
|
symbol (NL:symbool)
|
Het symbool (dus geen icoon!) geeft het type station aan. Wanneer je station op een kaart geplot wordt, is dit symbool zichtbaar. Voor een mobiel station is doorgaans een auto (/>) als symbool zichtbaar. Een vast station wordt doorgaans met een huis (/-) weergegeven. Het symbool wordt als APRS data verstuurt met twee tekens zoals ‘/>’ voor een auto. Het eerste teken geeft aan welke van de twee symbool tabellen van toepassing is. De twee tabellen (primair en secundair) zijn aangeduid met ‘/’ en ‘’. Het tweede teken geeft het vakje van de tabel aan zodat het juiste symbool geselecteerd wordt uit de tabel. Het is ook mogelijk om de tabelaanduiding (/ en ) te vervangen door een ander teken, een zogeheten overlay symbool. Kies het symbool dat het best bij je station past.
Voorbeeld: '/>' voor een auto of '/-' voor een vast thuisstation.
|
|
position comment (NL: positie commentaar)
|
APRS is zo ontworpen dat er een ‘commentaar’ meegestuurd kan worden. Er zijn doorgaans zeven standaard commentaren te selecteren. ‘Off duty’ ter indicatie dat je geen dienst hebt, ‘en route’ ter indicatie dat je onderweg bent enzovoort.
Selecteer ‘Emergency!’ alleen als je in nood bent! APRS systemen kunnen een alarm geven en een reddingsactie starten, dus dit is een serieuze functie die alleen in nood toegepast mag worden!
Selecteer ‘Special’ alleen bewust! Wanneer een station als speciaal wordt gemarkeerd, wordt er in software mogelijk elke keer als je uitzendt een melding gegeven. APRSIS32 maakt een notificatie aan bij elk ontvangen 'special' station. Dus wanneer extra aandacht niet gewenst is, is het raadzaam om geen special te selecteren.
De position comment is doorgaans ‘en route’ voor een mobiel/portabel station en ‘off duty’ voor een thuisstation. Er kan een position comment gekozen worden dat het best bij de situatie past.
Voorbeeld: 'En route' voor een (auto)mobiel station.
Voorbeeld: 'Off duty' voor een vast thuisstation.
|
|
status text (NL: status tekst)
|
Het is mogelijk om een status tekst mee te sturen met een baken. Dit is optioneel. Meestal is de status tekst een persoonlijk berichtje zoals 'N0CALL onderweg!, 'Frits, Apeldoorn, JO22xe', 'N0CALL QRV @ 145.500' of 'Tracker only'. Hiermee is een bericht naar inzicht mee te sturen. Je naam mee sturen is gebruikelijk. Ook is het gebruikelijk om je oproepfrequentie weer te geven zodat je bereikbaar bent.
Vaak is het mogelijk om in te stellen hoe vaak de status tekst meegestuurd wordt (TX rate). Dit kan élke uitzending, maar om de netwerkbelasting te beperken is het denkbaar om de interval in te stellen op één keer per drie uitzendingen de status mee te zenden.
Voorbeeld: Status text: 'Fred onderweg! QRV @ 145,574 MHz'
Voorbeeld: TX rate: '1/3' (Eén keer per drie bakens meesturen.)
|
|
my position (NL: mijn locatie/positie)
|
My position zijn de positie co�rdinaten van je APRS station. Zonder de co�rdinaten, zal een baken waarschijnlijk niet worden uitgezonden! Dus als je baken zenden weigert, ontbreken waarschijnlijk de roepletters en/of een actuele locatie. Wanneer er een gps ontvanger is, is het vaak mogelijk om de gps als bron van de co�rdinaten te selecteren. Als er geen gps is, of je altijd op dezelfde positie bent, is het vaak mogelijk om vaste co�rdinaten in te voeren. Geadviseerd is om de gps te selecteren voor mobiele stations en een vaste set co�rdinaten te selecteren voor vaste stations. Het formaat om co�rdinaten toe te passen bij APRS is twee/drie tekens voor de graden (dd/ddd) en vier punt gescheiden tekens voor de minuten (mm.mm). (Dus geen seconden!)
Het is mogelijk om je locatie te bepalen met een gps ontvanger, maar het is ook mogelijk om je eigen locatie op de kaart te vinden. Ga naar http://www.aprs.fi en zoom naar je locatie. De gps locatie van je muis cursor is links boven af te lezen. Hieronder is bijvoorbeeld de locatie van de dam in Amsterdam weergegeven als voorbeeld.
Voorbeeld: Co�rdinaat voorbeeld: 52�22.38'N 004�53.55'E
Door onnauwkeurigheid van de gps is het mogelijk dat een vast station lijkt te verplaatsen, terwijl het stilstaat. Hieronder is een voorbeeld van het hoppen van het ene co�rdinaat naar het andere co�rdinaat. (Noot: Dit is een voorbeeld, in de praktijk is het weergegeven station een portabel station dat steeds een klein beetje verplaatst, maar het geeft een idee van het effect.)
|
|
TX delay (NL: zend vertraging)
|
‘TX delay’ is de tijd tussen het inschakelen van de zender en het starten van het uitzenden van de data. Wanneer de tijd te kort is, is de zender nog niet ingeschakeld als de data wordt uitgezonden waardoor de uitgezonden data niet gedecodeerd kan worden omdat het begin van de dat aontbreekt. Doorgaans is de tijd dat de fabrikant adviseert voldoende zoals 300 of 350 milliseconde. Een ‘trage zender’ kan bijvoorbeeld 500 ms als opstarttijd hebben. Hoe korter de tijd, des te minder het net werk belast wordt. Kies te tijd zo kort mogelijk waarbij wel alle data wordt uitgezonden. Een TX delay 300 à 350 ms zou doorgaans voldoende moeten zijn. Wanneer de TNC ingebouwd is in de zendontvanger (Kenwood TH-D... of Yaesu FTM... modellen), is er doorgaans geen reden om af te wijken van de instellingen. Wanneer er een 'losse TNC' aan een zendontvanger wordt gekoppeld, is geadviseerd om de TX delay tijd zelf te bepalen. Start met 500 ms en verkort de tijd per 50 ms zodat de kortste tijd bereikt wordt waarbij wel alle data goed wordt gedecodeerd.
Voorbeeld: TX delay: 350 ms
Voorbeeld: cmd:TXDELAY 35 (TNC commando/waarde maal 10 ms)
|
|
digi path/packet path (NL: data pakket pad)
|
Het ‘digi path’ of 'packet path' is een belangrijke instelling! Dit bepaalt het af te leggen pad van de APRS data en hoe vaak het wordt doorgegeven. Over het ‘digi path’ is heel veel te vertellen, maar omdat dit een korte instructie is, is de informatie hier beperkt tot het noodzakelijke. Selecteer het pad: ‘WIDE1-1,WIDE2-1’ voor een mobiel station. ‘WIDE’ geeft aan dat het APRS data pakketje doorgegeven moet worden door digipeaters. De nummers achter ‘WIDE’ geven aan hoe vaak het moet worden doorgegeven. Meestal zijn twee ’hops’ voldoende. Hierbij wordt het data pakketje maximaal door twee repeaters herhaald. Meestal is het data pakketje dan al opgevangen door een igate en is verder doorgeven niet zinvol. Bij ‘WIDE7-7’ wordt het bijvoorbeeld zeven keer doorgegeven. Dit zorgt voor onnodig veel activiteit in het netwerk en is ook niet zo zinvol dat een data pakketje tot Rusland wordt doorgeven…
Voorbeeld: Vast station: 'WIDE2-2' (UI-View32: 'APRS,WIDE2-2')
Voorbeeld: Mobiel/portabel station: 'WIDE1-1,WIDE2-2' (UI-View32: 'APRS,WIDE1-1,WIDE2-2')
|
|
destination/unprotocol (NL: bestemming)
|
De 'destination' of 'unproto/unprotocol'is letterlijk de ‘bestemming’. Echter is dit niet helemaal een juiste benaming. Praktisch gezien is de destination de aanduiding van het gebruikte apparaat. In de basis is de destination zes tekens lang (terwijl er negen tekens mogelijk zijn) en begint deze altijd met ‘AP’. Deze destination wordt door de modem mee gestuurd zodat het ontvangende station kan zien welk zendende apparaat gebruikt is. Voor de Yaesu FTM-400 is het bijvoorbeeld ‘APY400’. De ‘Y’ staat voor Yaesu ter indicatie dat het om een Yaesu apparaat gaat. De ‘oer Kenwood’ TH-D7E portofoon heeft zo aanduiding ‘APK001’, ofwel het eerste Kenwood apparaat op APRS. In het APRS protocol is richting gegeven aan de invulling van de codering, maar voor zover bekend is er geen sluitend register van alle APRS destination codes. Deze APRS destination is eigenlijk ook alleen interessant voor fabrikanten en software schrijvers. Vaak kan je de destination daarom bij recentere apparatuur ook niet aanpassen. Ofwel, je hebt hier geen omkijken naar tenzij je een TNC of software gaat ontwikkelen. Noot: In de praktijk wordt unproto ten onrechte gezien als digi path of packet path.
Voorbeeld: Kenwood TH-D7E: 'APK001'
Voorbeeld: Yaesu FT-3D: 'APY03D'
Voorbeeld: APRX digipeater software: 'APRX29'
|
|
tx interval/beacon interval/smart beaconing (NL: baken interval/slimme bakens)
|
Van oudsher is het mogelijk om automatisch een baken/positie uit te kunnen zenden met een vaste tijd interval zoals elke vijftien minuten. Na een zekere (vast) ingestelde tijd wordt het baken dan uitgezonden. Voor een vast station is een tijd van 30 minuten reëel/geadviseerd. Te vaak uitzenden zorgt voor veel netwerkbelasting terwijl het weinig toevoegt. Vaker uitzenden is voor mobiele stations wel reëel omdat een mobiel station zich verplaatst. Zo is het mogelijk om twee minuten of bijvoorbeeld elke vijf minuten een positie baken uit te zenden. Verstandiger is om ‘smart beaconing’ toe te passen bij een mobiel station. Hierbij wordt de baken interval aangepast aan het gedrag van de route. Wanneer een mobiel station lang rechtdoor rijdt, wordt er minder vaak uitgezonden. Bij het maken van een (scherpe) bocht wordt er vaak wel meteen een baken uitgezonden. Het resultaat is dat de route beter gevolgd wordt terwijl er relatief weinig uitzendingen nodig zijn. Het advies is om voor een vast station een baken interval van 30 minuten te kiezen. En selecteer smart beaconing voor mobiele stations, indien mogelijk. Als er geen smart beaconing mogelijk is (zoals bij een TinyTrak 1), is een interval van twee minuten reëel.
Voorbeeld: Vast station: 30 minuten.
Voorbeeld: Mobiel/portabel station: smart beaconing
|
|
filter
|
|
Met 'filter' is het mogelijk om ontvangen APRS niet te laten zien door te filteren. Wanneer de filter op ‘on’ (NL: aan) staat, wordt de informatie wél weergegeven zoals Mic-E-, positie-, weer-, object-, item- en status informatie. In de basis is het handig om alle filters aan te zetten zodat alle informatie weergegeven wordt. Het is soms ook mogelijk om een ‘range limit’ in te stellen ofwel een maximaal bereik in kilometers. Hiermee is het mogelijk om alle APRS data dat verder weg is dan de ingestelde afstand, niet worden weergegeven.
|
|
modem
|
Het is noodzakelijk dat de modem aan (EN: ON) wordt gezet zodat APRS bericht worden ge(de)codeerd. Als de modem uit staat, worden de tonen wel ontvangen en als geluid weergegeven, maar niet omgezet in data.
Voorbeeld: APRS modem: 'ON'
|
|
APRS mute (NL: APRS stil)
|
'APRS mute' zorgt ervoor dat de audio tonen worden onderdrukt. Wanneer ‘APRS mute’ aan staat, functioneert APRS zoals het hoort, maar de audiotonen van de ontvangen data is niet te horen uit de luidspreker. Wanneer je de 1200 baud AFSK tonen niet wil horen, zijn de tonen uit te schakelen door de tonen te 'muten'. Zelf vind ik het handig om de tonen te horen zodat hoorbaar is dat er activiteit op het netwerk is. Maar de tonen kunnen ook afleiden. In de basis staat ‘APRS mute’ uit zodat de tonen altijd hoorbaar zijn zolang het volume luid genoeg is.
Voorbeeld: APRS mute: 'OFF'
|
|
units (NL: eenheden)
|
|
Vaak is het mogelijk om de eenheden in te kunnen stellen. In de praktijk is dit alleen relevant voor de informatie weergave op het lokale apparaat. De eenheden van het APRS protocol zijn geborgd en daarmee niet variabel. In het APRS protocol worden snelheden bijvoorbeeld in knopen weergegeven. Om de gewenste weergave te krijgen is het vaak mogelijk om snelheden in knopen, km/h en mph weer te geven. De knopen uit de APRS data worden dan lokaal omgerekend naar de gewenste eenheid. Dit geldt voor snelheden, afstanden, hoogte, luchtdruk, temperatuur, regen hoeveelheid en bijvoorbeeld windsnelheid. De weergave eenheden zijn hiermee naar wens in te stellen.
|
|
(auto)reply (NL: automatisch antwoorden)
|
Het is mogelijk om via het APRS netwerk berichten te versturen en te ontvangen. Het is vaak mogelijk om na ontvangen van een bericht een automatisch gegenereerd antwoord te sturen. Dan weet de zender van het bericht dat het bericht ontvangen is. Houdt er rekening mee dat een APRS station hiermee automatisch gaat zenden. Onbemand zenden is niet toegestaan, dus deze optie mag alleen volgens de machtingsvoorwaarden geactiveerd worden als het station bemand is. Ik heb '[AA] Msg received. Tracker only.' ingesteld. Met 'AA' is te zien dat het een Automatic Answer (NL: Automatisch Antwoord) is. En het bericht vermeld dat het alleen een tracker betreft, dus niet de mogelijkheid is om een bericht terug te sturen. Dan hoeft de afzender niet te wachten op een antwoord dat niet zal komen. Uiteindelijke kan elke gewenste tekst worden ingevoerd. Vaak moet de autoreply functie wel worden geactiveerd.
Voorbeeld: Bericht: '[AA] Msg received. Tracker only.'
|
|
ambiguity (NL: dubbelzinnigheid/'onnauwkeurigheid')
|
|
Sommige apparaten hebben de mogelijkheid om ambiguity te activeren. Standaard staat ambiguity uit! Door het activeren van ambiguity worden de gps coördinaten bewust onnauwkeuriger. Als je uit privacy overwegingen niet je exacte locatie wil doorgeven, is het mogelijk om een zekere onnauwkeurigheid toe te passen. Standaard wordt de locatie op '0,01 minuten' weergegeven. Door een ambiguity te specificeren in bijvoorbeeld 1, 2, 3 of 4 karakters, kan een gewenste mate van onnauwkeurigheid worden toegepast. Toepassen van ambiguity is doorgaans niet gebruikelijk.
|
|