Deze website maakt gebruik van zogeheten cookies. Klik op [OK] om deze melding te verbergen. Klik hier om meer informatie te lezen over de gebruikte cookies.
P O L Y T E C H . N U
Nederlands

Maas/KPO/Manson SPA-8230 voeding

Nederlandse introductie
Al jaren heb ik een Samlex SEC 1223 schakelende voeding in gebruik naar volle tevredenheid. Om dat ik een tweee voeding zocht voor testen heb ik een Chinese Jetfon voeding gekocht. Ik heb rond 2018 iets van € 75 voor deze voeding betaald en heb er achteraf spijt van. Ik heb bespaard op de investering, maar ik heb nooit plezier gehad van de voeding. Als het erg koud was (in de garage) startte de voeding niet op en de ventilator was erg luid. De bouwkwaliteit was ook ver onder de maat. Toen de Jetfon voeding (veel te vroeg) kapot ging had ik aanvankelijk het idee om deze te repareren, maar omdat er geen schema te vinden was en ik toch niet blij was heb ik de voeding afgevoerd. Ik heb besloten weer een goede voeding te kopen en de bevindingen staan in het artikel hieronder. Het is een Maas SPA-8230 voeding geworden!

image

Nederlandse aankoop
In de basis zijn er twee type voedingen:
Een lineaire voeding;
Een schakelende voeding.

Een lineaire voeding is groot, genereert veel warmte, bromt door de vaak grote 50 Hz trafo en heeft een vrij laag rendement. Het grootste bezwaar is dat als de regel transistoren falen, de ongeregelde spanning op de uitgang komt te staan. Dan is de spanning niet meer mooi 13,8 VDC maar mogelijk 18 VDC! En zendontvangers kunnen door een te hoge spanning kapot gaan. Een schakelende voeding is veel kleiner, heeft een hoger rendement en het mooiste is dat als de voeding faalt, de spanning wegvalt! Vroeger stoorden schakelende voedingen, maar die tijd is gelukkig geweest. Moderne schakelende voedingen zijn prima gefilterd en storen niet (meer) op de HF banden. Maar sommigen van de oude garde van amateurs zijn en blijven schakelende voedingen (onterecht) 'stoorbakken' vinden. Afijn, anno 2021 is een schakelende voeding de beste keuze.

Mijn plan is om maximaal een 100 Watt zender te laten zenden en overige apparatuur te laten ontvangen. Een zender heeft doorgaans een rendement van 50%, dus als er 100 Watt uit komt moet er 200 Watt aan energie in. Op 12 VDC komt dat neer op (200 W / 12 VDC =) 16,7 Ampère. Met een aantal apparaten erbij is 20 Ampère redelijkerwijs voldoende.

Toen ik het besluit genomen had om een nieuwe voeding te kopen heb ik contact gezocht met Daan van BCI Communications in Haarlem. Ik heb hier goede ervaringen mee qua prijs, kwaliteit en advies dus een goede partij voor goede raad. (En in dit geval 24 maanden garantie!) Ik heb het plan voorgelegd en het blijkt dat de Maas voedingen uit de Manson fabrieken komen. Manson maakt degelijke voedingen en sommige merken zoals Maas en KPO laten hun merkje erop zetten. In dit geval is het merkje 'Maas'. Er blijken twee series te zijn. De SPA en KPA serie. De KPS serie is iets goedkoper, maar dan zijn goedkopere componenten gebruikt. Ook dit is een prima voeding, maar de SPA is gemaakt met hoogwaardigere componenten. Aangezien ik 'genezen ben' van een goedkope voeding, is de duurdere SPA 'mijn keuze'. Er is een 23, 33 en 35 Ampère uitvoering. De aan/uit schakelaar kan aan de voorzijde of achterzijde zijn geplaatst afhankelijk van het model. Ook is er een versie met een stekkeraansluiting zodat de voeding op afstand aan en uit te schakelen is. Ik heb de 23 Ampère uitvoering gekozen. Achteraf had ik de SPA-8350 35 Ampère versie moeten kiezen omdat die mooier is en het prijsverschil vrij klein is. Maar ja, 23 Ampère is ook mer dan genoeg ;-)

Afijn, na betalen via de webshop is het (dubbel verpakte) pakket met het moois snel geleverd. ;-D

image

Nederlandse beschrijving
De voeding is een netvoeding van 230 VAC netspanning 13,8 VDC voedingsspanning maakt. Via een C14 net ingang wordt de voeding voorzien van energie. Aan de achterkant is een ventilator zichtbaar dat de voeding gaat koelen als de temperatuur oploopt. In koude toestand staat de ventilator stil. Afhankelijk van de temperatuur gaat de ventilator harder draaien/koelen. Aan de achterkant zijn twee schroefaansluitingen zichtbaar waar de 13,8 VDC spanning beschikbaar is voor de te voeden last.

image

Via de onderzijde is met een opening voor een trimsleutel om de voedinspanning op 13,8 VDC af te regelen. Sommige voedingen hebben een knop aan de voorzijde van de voeding om de spanning te kunnen regelen, maar dat is risicovol. Hiermee is het mogelijk om (onbedoeld) de spanning te hoog te draaien waardoor de apparatuur kapot kan gaan door een te hoge spanning. Dus een instelling via een trim potmeter is een prima oplossing. Ook zijn er rubber pootjes onder de voeding geplaatst zodat de ondergrond niet beschadigd en de voeding minder snel gaat glijden.

image

Aan de achterkant zijn de schroefaansluitingen zichtbaar waar de 13,8 VDC verbruikers op kunnen worden aangesloten. Het is ook mogelijk om er 'bananenstekkers' in te steken. Opgemerkt moet worden dat er geen gat in de aansluitingen is om een draad doorheen te steken. Dit maakt de schroefaansluitingen mechanisch sterker, maar 'even snel' een draad aansluiten is dan minder goed mogelijk. (Geklungel met losse draden is ook voor de prutsers onder ons, maar voor een simpele test is het stiekem wel makkelijk.) De 'knoppen' kunnen niet van de aansluitingen worden gedraaid. Het voordeel is dat je de knoppen niet verliest, maar een nadeel is dat alleen vork stekkertjes kunnen worden toegepast in plaats van 'ogen'. Los wiebelen van een vork stekkertje is aannemelijk waardoor ik daar geen fan van ben. Ik gebruik daarom altijd 'soldeer ogen'. Door het draad te smeren met een beetje olie en een waterpomptang zijn de knoppen van de as te forceren. Dit is dus een modificatie aan de voeding is mij beter past. Als de knoppen één keer van de as zijn geweest, kunnen de knoppen later ook zonder 'geweld' van de as worden gedraaid. ;-) Ik heb liever soldeer ogen die deugdelijke gemonteerd zijn met het risico om knoppen te verliezen dan niet verliesbare knoppen en losse draden. Als je voldoende gedisciplineerd bent zitten de knoppen to altijd aangedraaid en is verliezen van de knoppen niet aannemelijk.

image

Aan de voorzijde is geen meter geplaatst. Een stroom en spanning meter is mooi, maar geen 'must'. het voordeel is dat de behuizing vrij compact is zonder een meter. En een externe meter is altijd nog toe te passen... Er is wel een 'auto connector' geplaatst. Een 'auto connector' is een lelijk ding, maar in de praktijk wel handig. Daarbij is de auto connector ook deugdelijk en netjes uitgevoerd, dus niet bezwaarijk. En het opent perspectieven om via een stekker toch 'even snel' spanning aan de voorzijde te kunnen 'aftappen' voor een testje.

image

Nederlandse eigenschappen
Hieronder een opsomming van de specificaties van de voeding:

Merk: Maas (ook als K-PO te vinden)
Fabrikant: Manson
Model: SPA-8350
Spanning: Regelbaar tussen 13,3...14,5 VDC, standaard 13,8V (met een trimmer instelbaar)
Stroom: 23 Ampère continu / 25 Ampère piekbelasting
Uitvoering: Schakelende voeding
Spannningsval: 100 mV van 0 tot 100% belasting
Koeling: Temperatuurgeregelde 4 x 4 cm ventilator
Aansluiting voorzijde: 'auto connector' (tot 10 A)
Aansluiting achterzijde: Banaan/Schroefklemmen (tot 23 A)
Beveiligingen: Stroombegrenzing en overspanningbeveiliging
Indicatie van netspanning: Neon lampje in netschakelaar
Indicatie van laagspanning: Groene led op forntpaneel
Afmetingen: 181 × 63 × 190 mm
Gewicht: Ongeveer 1,6 kg
Leveringsomvang: voeding, netsnoer, handleiding en EG-verklaring

Nederlandse ontwerp
De voeding is ontworpen als een 'stereotype' schakelende voeding. Alle nodige 'ingrediënten' zitten erin. Er is bijvoorbeeld een meetbrug zichtbaar dat gebruikt wordt om de stroom te kunnen meten. Als de spanning over de meetbrug te hoog wordt, betekent dat de stroom te hoog wordt. De TL494 chip kan hiermee de voeding naar de veilige stand schakelen om de voeding te beschermen. De meetbrug is de dikke zilverkleurige 'draad' op de print.

image

Er zijn drie belangrijke halfgeleiders die in de categorie vermogenselektronica vallen. Het zijn de drie componenten in de grijze isolerende 'hoesjes'. De twee rechter halfgeleiders schakelen de 300 VDC gelijkspanning aan en uit om een wisselstroom te induceren in de hoofd transformator. Door de pulsbreedte te variëren kan bepaald worden hoeveel energie er naar de transformator gaat. Dit houdt verband met de spanning aan de secundaire zijde. Deze twee componenten halfgeleider schakelen dus alle energie door de voeding. Het linker component is een dubbele diode. De wisselspanning van de secundaire transformator wordt via de twee diodes gelijkgericht tot een de gewenste gelijkspanning. De drie componenten moeten 'hard werken' waardoor er ook warmteontwikkeling is. Daarom zijn de componenten op een aluminium heatspreader geplaatst om de warmte gelijkmatig te kunnen verdelen om beter af te kunnen koelen.

image

Aan de uitgang aansluitingen van de voeding zijn diverse condensatoren geplaatst om hoogfrequent storing weg te leiden. Ook is er een grote diode aan de uitgang geplaatst als beveiliging. Als er per ongeluk een fout ontstaat waardoor de spanning omgepoold wordt, wordt er een kortsluiting veroorzaakt zodat de beveiligingen worden geactiveerd om verdere schade te voorkomen.

image

Nederlandse bouwkwaliteit
De bouwkwaliteit is zeer goed! De voeding is geproduceerd in de fabriek van Manson. De naam van de fabrikant is ook op de print zichtbaar. De print is van goede kwaliteit en de componenten zijn ook duidelijk gemarkeerd.

image

Bedrading is voorzien van extra afscherming en de faston stekkers zijn ook geïsoleerd. Er is veel aandacht besteedt aan details van afwering.

image

De bedrading is netjes gebundeld met tie-wraps. Er is zelfs een smoorspoel toegepast! Een smoorspoel is relatief gezien een vrij duur component en wordt vaker wegbezuinigd. De smoorspoel is beslist een goede keuze voor kwaliteit. En voor deze prijs is deze kwaliteit niet zelf te maken. De randen van de behuizing zijn ook voorzien van kunststof schuim om rammelen van de behuizing tegen te gaan. Het is duidelijk dat er niet bezuinigd is op kwaliteit.

image

Nederlandse componenten
In de voeding zijn CapXon condensatoren geplaatst. CapXon heeft een bedenkelijk imago. Rond het jaar 2000 geproduceerde condensatoren zijn later vaak kapot gegaan door een productiefout. Hierdoor is het imago beschadigd. Maar de kwaliteit van de voeding is erg goed en redelijkerwijs is het niet aannemelijk dat de fabrikant bespaart op een paar cent op een condensator en bijvoorbeeld wel een veel duurdere smoorspoel plaatst. Redelijkerwijs mag worden aangenomen dat de kwaliteit van CapXon condensatoren tegenwooridg prima is. Er zijn 105'C condensatoren toegepast. 85'C condensatoren zijn goedkoper. Er is dus bewust gekozen voor de condensatoren van de hoogste kwaliteit qua temperatuurbereik.

image

De gebruikte regel chip is van Texas Instruments. De gebruikte chip is een TL494CN chip. Deze chip regelt de beveiligingen van de voeding en regelt het schakelen van spanning naar de primaire wikkeling van de hoofd transformator (links). Texas Instruments is een gerenommeerd merk en het lijkt erop dat alleen A-componenten zijn gebruikt.

image

Nederlandse koeling
Ik heb een hekel aan apparatuur dat onnodig veel lawaai maakt. Dus een ventilator dat altijd aan staat terwijl het apparaat voldoende koel is, houd ik niet van. Gelukkig heeft de SPA-8230 een temperatuur geregelde ventilator. Bij een lage stroom is er nauwelijks warmteontwikkeling en staat de ventilator stil. Fantastisch. Afhankelijk van de belasting zal de warmteontwikkeling meer worden en de ventilator harder gaan draaien. Maar ik verwacht dat je flink vermogen moet gebruiken voordat de ventilator start. Kortom, prima ontwerp!
De temperatuuropnemer is tegen de hoofd transformator geplaatst omdat die het meest opwarmt. Hiermee zal de ventilator niet onnodig draaien. Een bijkomend voordeel is dat er ook geen stof de voeding in wordt gezogen als de ventilator niet loopt.

image

Nederlandse montagebeugel
Zonder meerprijs is er een set montagebeugels meegeleverd. De montagebeugels passen perfect en de beugels zijn mechanisch met een knikje versterkt in de hoeken. Ook zijn er gelukkig geen zelftappers toegepast maar is de moeite genomen om metrisch draad te tappen in een gat dat via vloeiboren is gemaakt. Mechanisch is dit erg mooi uitgevoerd. De beugels zijn zo goed vormgegeven dat de 'oren' naar binnen en naar buiten te plaatsen zijn. Wanneer de beugels gemonteerd zijn, staat de voeding netjes op de rubber pootjes. Wel is de maatvoering zo netjes dat het mogelijk is om de voeding aan de ondergrond te monteren met (meegeleverde) zelftappers zonder dat de beugels krom worden getrokken. Kortom, prima uitgevoerd en niets op aan te merken. ;-)

image

image

Nederlandse EMC
Elektromagnetische storing is een belangrijk onderdeel van een schakelende voeding. Schakelende voedingen kúnnen erg hard storen door de schakelfrequentie an de voeding. Zoals hieronder te zien is, zijn de contactvlakken van de behuizing blank gelaten zodat er goed galvanisch contact is. Hiermee wordt eventuele uitgezonden storing in de voeding opgevangen door de behuizing en teruggeleid naar de bron. Door goed galvanisch contact os de behuizing een prima EMC afscherming.

image

Er is deugdelijke filtering toegepast om geen schakel storing naar het lichtnet te sturen. Aan de ingang zijn de nodige condensatoren geplaatst met bijbehorende spoelen die een common mode vormen om hoogfrequent schakelstoring niet naar het lichtnet te sturen. Dergelijke filters zijn beslist nodig voor een goed EMC deugdelijk ontwerp. Hier is de filtering prima op orde!

image

Nederlandse documentatie
Zoals de wetgever eist is er een EG-verklaring meegeleverd. Met deze conformiteitsverklaring, verklaart dat
het vermoeden van overeenstemming met de geldende wetten is bereikt. Net zoals de meeste EG-verklaringen niet kloppen, is hier ook het één en ander op aan te merken. De wetgeving dat actueel is in het jaar van afronden van de fabricage is leidend. In mijn geval zal de voeding waarschijnlijk in 2020 gemaakt zijn. Maar als we een marge aanhouden zou voeding in 2018 gemaakt kunnen zijn. De jaartal datum op de EG-verklaring is 2010. Het is niet aannemelijk dat deze voeding al 11 jaar oud is. Aannemelijk is dat de EG-verklaring niet meer vernieuwd is ondanks dat de jaren wel voortschrijden.

Volgens opgaaf is de 2006/95/EG richtlijn toegepast. Echter is deze laagspanning richtlijn op 20-04-2016 vervallen en vervangen door 2014/35/EU
De vermeldde 2004/108/EC richtlijn voor EMC is ook al om 2016 vervangen door de 2014/30/EU.
De vermelde RoHS richtlijn 2002/95/EC is nog wel actueel.
Met bovenstaande richtlijnen is verklaard dat de voeding elektrisch veilig is, er geen problemen zijn door elektromagnetische storing en dat er geen gevaarlijke stoffen (zoals lood en cadmium) zijn toegepast.

Er zijn ook twee normen toegepast volgens de EG-verklaring:
EN 55022:1998+A1:2000+A2:2003 en EN 60950:2006. Beide normen zijn specifieke normen met betrekking tot elektromagnetische storing. Wederom is de EN 55022 in 2006 al vernieuwd en van de andere norm ontbreekt het nummer van het toegepaste deel van de norm.

Oké, het is beroepsmatige 'deformatie' dat ik kritisch kijk naar de EG-verklaring. Uit de rol van adviseur zou ik de EG-verklaring afkeuren door de tekortkomingen aan het document, maar dit betekent niet dat de voeding niet aan de eisen voldoet! De voeding is erg netjes gebouwd en er is geen indicatie van afwijken van de enige richtlijn of norm. Aannemelijk is dat de voeding aan de actuele documenten voldoet, maar dat is niet wat de fabrikant hier op papier verklaart. Daarbij wordt het pas echt relevant als er een (ernstig) ongeval gebeurt en het onderzoek voor de rechter komt. Dan zou kunnen blijken dat er een causaal verband is tussen het ontwerp van de voeding en het ongeval. Juridisch gezien kan dan onderzocht worden of de fabrikant verwijtbaar is aan het ongeval. Afijn, interessant voor juristen maar niet voor 'ons' als gebruiker.

image

Nederlandse in gebruik
Zo! De voeding is weer dichtgeschroefd en nu tot alle tevredenheid in gebruik. ;-)

image